De kennis van vakmensen is van onschatbare waarde voor organisaties. Dat fingerspitzen-gevoel. Voelsprieten in de omgeving. Een sterk netwerk. Zij kunnen bij een lastig vraagstuk het verschil maken. Mits ze blijven leren en ontwikkelen. En hier hoor ik managers regelmatig zuchten: hoe krijg ik mijn senior professionals toch aan het leren? Ze willen niet meer naar een opleiding of training.

Senior professional kunnen het gevoel hebben dat ze uitgeleerd zijn. Op hun vakgebied zijn ze thuis in de ins en outs. Ze hebben alle cursussen gedaan. Maar stel dat we stoppen met denken in termen van opleidingen? En dat we zoeken naar andere leervormen die wel nieuwsgierig maken? Die wel verleiden tot een andere aanpak?

Een klein uitstapje naar de ‘salon culinair’ van Yuri Verbeek, chef-kok en eigenaar van kookstudio De Kokkerie in Delft.

 

Chef-kok, vakman en een inspirerend voorbeeld

Of we allemaal even mee willen komen naar de keuken. Yuri Verbeek neemt ons deze avond mee in zijn werk. In de keuken krijgen we iets te eten: beetje roze van kleur met een wat bekend smaakje of luchtje. Ik kan het niet goed thuisbrengen. Maar het is verrukkelijk. Dan vertelt Yuri dat dit het voorgerecht is dat hij bij een speciale gelegenheid voor koningin Maxima heeft gemaakt. Hij kreeg de uitnodiging om voor haar te koken en wilde daar, natuurlijk, iets speciaals voor maken. En het werd Chanel No. 5. Aaah ja, dat is wat ik ruik en proef!

Het bleef die avond niet bij dit voorbeeld. Voor een gerecht tijdens de Mattheus Passion laat hij zich inspireren door het hout van de violen. En voor een diner in het Zuiderzeetheater laat hij zich inspireren door eetbare plantjes uit onze Scheveningse duinen. Yuri vindt gewoon dat hij regelmatig iets echt nieuws moet maken. Daar zit zijn passie en inspiratie. Iets maken wat echt nog niet eerder is gemaakt.

 

Senior professionals blijven hangen in routines

Het lukt lang niet alle senior professionals om innovatief te blijven werken. Sommigen blijven hangen in routines. Ze hebben een manier van werken gevonden die effectief is en die blijven ze toepassen. Ze weten wel hoe het vak in elkaar zit. Hoe het werkt in de organisatie. Maar op het moment dat er teveel routine in het werk komt, kan de ontwikkeling stagneren.

Bekend is dat als professionals de uitdaging missen in hun werk, de neiging ontstaat om standaardoplossingen te kiezen voor problemen en vraagstukken die ze in het werk tegenkomen. Als een professional ‘on-top-of the curve’ is, is de neiging om zijn succesrecepten te herhalen groot. Want die zijn effectief, het is belonend en het is comfortabel.

Als ik met senior professionals in gesprek ben over hun werk, dan hoor ik vaak een enorme passie voor het vak. Vakinhoudelijke expertise rolt over tafel. En ze hebben vaak een grote behoefte om die expertise te delen in de organisatie. Om breder van betekenis te kunnen zijn. Maar hoe? Zichzelf verder ontwikkelen is toch niet nodig? Al die opleidingen en trainingen hebben ze al gehad. Hoe kunnen we deze vakmensen toch verleiden tot blijven vernieuwen?

 

 

3 manieren om ook vakmensen weer aan het leren te krijgen:

 

1: creëer een leersituatie zonder dit leren te noemen

Veel senior professionals lopen niet zo warm voor een opleiding of training als leervorm. ‘We hebben alles al eens gehoord en gezien’. Waar ze soms wel voor kiezen is een conferentie met een hoog nieuws-gehalte. Daar ontmoeten ze collega professionals en pikken ze nieuwe ideeën op. En ze staan er voor open om hun kennis te delen met anderen.  Ze kunnen anderen vaak goed inspireren met verhalen en ervaringen. Om dit een meer structurele plek in het werk te geven, helpt vaak een meer expliciete uitnodiging tot het delen van opgedane ideeën, verhalen en ervaringen. Aan wat voor interventies kun je denken om senior professionals te verleiden tot blijven vernieuwen?

  • Laat ze mentor zijn van jongere of minder ervaren medewerkers.
  • Laat ze meedenken in vraagstukken van anderen.
  • Vraag ze naar een ontwikkeling die hen aan het hart gaat. Waar ze zich absoluut warm voor willen maken.
  • Laat ze een rol vervullen in het bestuur van een start-up.

 

2: leg ze urgente vraagstukken voor die onoplosbaar lijken

Daag senior professionals uit. Doe een stevig beroep op hun vakmanschap. Leg ze vraagstukken voor waar echt nog geen antwoorden voor bestaan. Vraagstukken die urgent zijn. Die van groot belang zijn voor de organisatie. Waar je de expertise van de senior adviseurs hard bij nodig hebt. En waar wel een innovatieve manier van werken voor nodig is om antwoorden te vinden.

Bij een agentschap van de Rijksoverheid ontstond zo’n urgent vraagstuk door ontwikkelingen op het gebied van 5G. Achter de schermen wordt hard aan deze opvolger van ons huidige mobiele internet gewerkt. De NOS kopte al met: 5G is zo snel, dat Nederland er mogelijk niet op tijd klaar voor is. Welke implicaties heeft 5G voor onze cybersecurity? En welke vergunningen zijn straks van belang? Een multidisciplinair team van senior professionals steekt de koppen bij elkaar om op een kennis delende en onderzoekende manier deze vraagstukken bij de kop te pakken.

Senior professionals zijn gericht op impact en op de essentie. Ze hebben al veel ervaringen opgedaan. Ze hebben enthousiast gewerkt aan nieuwe projecten. Briljante mislukkingen meegemaakt. Ze weten hoe de hazen lopen. De handen jeuken om nu eens een echte verandering voor elkaar te krijgen. Met zo’n urgent vraagstuk wakker je nieuwsgierigheid aan. Bovendien voelen senior adviseurs zich gezien en gewaardeerd in hun vakmanschap. Dit motiveert, geeft zelfvertrouwen en is een drijvende kracht achter en innovatie. Nieuwsgierigheid, het opdoen van nieuwe ervaringen, voelt prettig aan en kan bijdragen aan persoonlijke groei (Kashdan, 2010).

3: vraag ze om een leeractiviteit mee te ontwikkelen

Senior professionals denken vaak graag mee als ze een vraag krijgen. Ze putten dan heel gericht uit hun kennis en ervaring. Of gebruiken hun netwerk om antwoorden te vinden. Ze worden aan het denken gezet. En zijn ongemerkt aan het leren. Deze vraag en antwoord dynamiek kun je ook organiseren. Zonder dat je erbij zegt dat je ze hiermee aan het leren wilt krijgen. Je hebt ze heel hard nodig om tot een kwalitatief voortreffelijke leeractiviteit te komen!

  • Laat ze meedenken over de invulling van het onboarding proces voor nieuwe medewerkers.
  • Vraag ze om samen met andere medewerkers in de organisatie een reeks kennis-lunch-sessies te organiseren rondom actuele thema’s.
  • Richt een online ‘twitterstream’ kanaal op rondom een urgent vraagstuk en nodig een paar senior professionals uit om hier waardevolle ontwikkelingen te delen.
  • Of organiseer een SPOC (Small Private Online Course), waarbij senior professionals vanuit hun expertise de inhoudelijke lijn uitstippelen. Zij hebben zicht op actuele bronnen, zowel in de eigen organisatie als daarbuiten. Zij kunnen uitstekend de relevantie voor de organisatie duiden. En zijn goed in staat om een interne dialoog op gang te brengen door prikkelende vragen te stellen. Of om eens een knuppel in het hoenderhok te werpen J.

Nog even terug naar Yuri Verbeek. Zijn verhaal laat zien hoe goed hij in staat is om van zijn werk een krachtige leeromgeving te maken. Door zichzelf te stimuleren tot nieuw en innovatief. Niet middels een training of opleiding, maar door zichzelf een vraag voor te leggen waarbij het antwoord niet direct voorhanden is. Hij struint het internet af op zoek naar informatie over Chanel No. 5. Hij bezoekt de parfumwinkel in Parijs. Hij praat met vrouwen die ook weg zijn van dit luchtje. Hij ruikt, proeft, kijkt en probeert om zo de geur, de sfeer en de samenstelling te doorgronden. Een prachtig inspirerend voorbeeld van een senior professional die blijft vernieuwen in zijn vak. Dat kunnen jouw senior professionals ook. Het is nu alleen de kunst om de manier te vinden die hen verleidt tot vernieuwen. 

 

Vind jij het ook lastig om senior professionals te stimuleren tot ontwikkelen? Vraag jij je af hoe je ze weer aan het leren krijgt? Welke interventies passen bij jouw senior professionals en jouw context? Neem contact met mij op. Ik denk heel graag mee.

Oooh, je wilt nu eindelijk wel eens weten waar dat voorgerecht van was gemaakt? Dat voorgerecht dat oogt, ruikt en smaakt als Chanel No.5? Ik heb geen idee 🙂 Rest je toch een bezoek aan Delft te brengen…