WERKVORMENBOEK voor sociaal werkers?

 

Voor de afronding van het programma van Sociaal Werk Versterkt zijn Joke van Alten en ik gevraagd om een ‘werkvormenboek’ te maken. Dit boek kunnen sociaal werkers gebruiken om hun, voor herregistratie benodigde, reflectie- en ontwikkelactiviteiten vorm en inhoud te geven.

Een leuke en ook uitdagende vraag. Want zijn er niet al eindeloos veel werkvormenboeken? Gaat zo’n boek sociaal werkers stimuleren en ondersteunen bij leren in het werk? Hmmmm. We hebben de klus bijna geklaard. Een goed moment om te oogsten.

Onze uitgangspunten bij leren en ontwikkelen

Voor ons gevoel was er iets anders nodig. Maar wat? En waarom? Wat wilden we stimuleren en waar geloven we dan in? Onze eerste stap was het op een rij zetten van een aantal uitgangspunten.

  • Praten over ‘beter worden in je werk’ in plaats van over ‘leren’.
  • Zowel in je eentje aan de slag kunnen als met anderen uitwisselen.
  • Aanbieden van een brede diversiteit aan leervormen geinspireerd op de grondtonen van leren (Manon Ruijters).
  • Te gebruiken voor zowel startende als zeer ervaren sociaal werkers
  • Een inspiratiebron die niet voorschrijft hoe het moet, maar die sociaal werkers verleidt tot ontwikkeling en uitproberen.

Wat hebben we gedaan?

Bij 34 professionals hebben we praktijksituaties opgehaald: situaties waarin sociaal werkers aangeven dat ze worstelen. Bijvoorbeeld: Aandacht krijgen voor een initiatief. Komen tot een gezamenlijke aanpak. Of inwoners helpen bij leefbaarheid in hun wijk. Deze praktijksituaties hebben we vervolgens geclusterd en als voorbeeld ondergebracht in de competenties uit het beroepsprofiel.

 

Per praktijksituatie hebben we mogelijke onderliggende leervragen geformuleerd. Hierbij onderscheidden we 4 typen leervragen:

  1. De kennisvraag: Ik weet iets niet en wil meer weten
  2. De vaardigheid vraag: Ik kan iets niet en wil dat leren
  3. De onderzoeksvraag: Ik wil mijn manier van werken verdiepen en leren van andere aanpakken
  4. De experimenteervraag: Ik wil andere aanpakken uitproberen en daarvan leren

Het idee is dat bij een bepaald type vraag ook een bepaalde ontwikkelaanpak past. Wil je meer weten over ‘leefbaarheid in de wijk’ dan ga je googlen of interview je de projectleider van een leerbaarheidsproject. Wil je uitproberen of een bepaalde aanpak ook in jouw wijk werkt, dan richt je een experiment in. We hebben een stappenplan ontwikkeld om sociaal werkers te helpen om voor de casuistiek en dilemma’s in het werk vervolgens leervragen te formuleren.

Voor elk type leervraag noemen we een scala aan mogelijke activiteiten die sociaal werkers zoveel mogelijk tijdens hun werk kunnen oppakken.

  • Volg eens een paar bloggers;
  • Kijk af bij een collega;
  • Experimenteer eens met …;
  • Lees dit artikel en bedenk samen met collega’s hoe dit in jouw werk… ;
  • Of stel je vraag online aan collega’s in het land op een al bestaand online platform voor sociaal werkers.

Last but not least bieden we tien job-aids aan als extra ondersteuning.

Deze job-aids gaan over onderwerpen als: hoe houd je de flow in intervisie, hoe maak je van een voornemen een gewoonte, hoe benut je je (online) netwerken, hoe ontwerp je een experiment, hoe krijg je collega’s mee?

 

 

Onze geleerde lessen?

Als je met professionals praat over hun werk, hun vraagstukken en mogelijke aanpakken dan ontstaan boeiende gesprekken en begint het leren. We kregen in zeer korte tijd voldoende casuïstiek om mee te werken en in 2 webinars deden en dachten 14 professionals actief mee over onderliggende leervragen en leeractiviteiten bij hun ingebrachte casussen.

Professionals ervaren werkdruk en gunnen zich weinig tot geen tijd om te reflecteren op hun werk en hun handelen. Een online platform en jobaids die over dit vraagstuk alleen aanbieden zal niet gaan werken. Leren en reflecteren op het werk vraagt discipline, een teamgerichte aanpak en ondersteuning door het management. Het wordt de kunst om dat te oppakken in organisaties. Wij geven daar tips en handvatten voor, maar het vraagt van mensen in organisaties tijd en aandacht om het te gaan doen.

Leren op je werk gaat steeds over een keten van leeractiviteiten, gericht op vraagstukken uit het werk. Maaike Endedijk heeft daar interessant onderzoek naar gedaan. En van haar leerden wij (weer) hoe belangrijk het is om te denken in opeenvolgende (leer)activiteiten, waarbij het volgen van een training geen vies woord is. Maar dat je vervolgens wel met het geleerde moet experimenteren of eens verder in gesprek kan gaan met een ervaren collega.

Nieuwsgierig? bel, mail of neem een kijkje:

Telefoon: 06 23692942
Email: wagenaar@link2learn.eu